Nie jest bankiem w ścisłym znaczeniu tego słowa, ale zajmuje miejsce światowego lidera pod względem ilości publikowanych otwartych danych. Stanowi wartościowe i rozległe źródło danych i informacji z wielu obszarów.
Zasoby informacyjne Banku Światowego składają się z materiałów informacyjnych, edukacyjnych, prasowych, wyników badań realizowanych przez Bank, raportów, opinii, przemówień, statystyk, publikacji, wiadomości oraz innych dokumentów dostępnych m. in. w zbiorze danych Banku Światowego czy repozytorium. Zasoby informacyjne Banku występują w postaci baz danych, zestawień, multimediów, pojedynczych dokumentów, które dotyczą wszystkich aspektów niezbędnych do rozwoju państw świata wedle misji organizacji. Zasoby dotyczą proponowanych rozwiązań i prezentacji sytuacji występujących w otaczającym nas świecie, a także działań Banku. Tematyczny podział zasobów Banku kształtuje się następująco:
- Rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich,
- Zdrowie,
- Skuteczność pomocy,
- Infrastruktura,
- Zmiana klimatu,
- Ubóstwo,
- Gospodarka i rozwój,
- Sektor prywatny,
- Edukacja,
- Sektor publiczny,
- Energia i górnictwo,
- Nauka i technologia
- Środowisko,
- Rozwój społeczny,
- Dług zewnętrzny,
- Ochrona socjalna i Praca,
- Sektor finansowy,
- Handel,
- Urbanizacja.
Zbiory danych i polityka otwartości Banku Światowego
World Bank Open Access Policy jest grupą inicjatyw wprowadzonych wedle chęci zrównoważonego rozwoju, transparentności organizacji, swobodnej komunikacji on-line oraz upowszechniania, udostępniania i wymiany wiedzy ku rozwiązywaniu największych problemów światowych. W jej skład wchodzi:
- Policy on Access to Information – polityka dostępu do informacji. Skupiająca się na powiększeniu publicznego dostępu do informacji dotyczącej prac Banku np. informacje z przygotowań, realizacji projektów; informacje o postępowaniach Zarządu Banku; informacje w postaci protokołów posiedzeń Rady Komisji; rocznych sprawozdania Komitetów Rady, planów konsultacji zewnętrznych. Najnowsza polityka dostępu do informacji obowiązuje od 2013 roku.
- Open Data – otwarte dane na temat rozwoju w krajach całego świata. Dostęp do danych możliwy jest według wskazanych powyżej w artykule tematów, poprzez wskaźniki, poddział danych na kraje świata oraz katalog danych i mikrodanych. Open Data umożliwia przeszukiwanie jednocześnie wszelkich baz danych, tabel, zbiorów raportów i innych grup zasobów Banku Światowego. Otwarte dane zaopatrzone są również w różnego typu multimedia i infografiki. Ze zbiorem danych Banku Światowego, najwygodniej jest się zapoznać za pomocą katalogu danych. Dostępny jest on poprzez stronę internetową Banku, w pliku Excel lub poprzez dostęp programistyczny, który umożliwia wyszukiwanie danych wraz z powiązanymi metadanymi. Wyszukiwanie w katalogu zachodzić może podług kryterium częstotliwość, tematu, zakresu gospodarki i opcji dostępu. Selekcjonować wyszukane dane w katalogu można natomiast według wykazu alfabetycznego, popularności i ostatniej aktualności. Zbiory danch Banku od 2012 roku są objęte polityką otwartości.
- Open Financial Data – otwarte dane finansowe. Dane znajdujące się na stronie tej inicjatywy to materiały dotyczące części inwestycji Grupy Banku, aktywów, sprawozdań finansowych, raportów rocznych. Na stronie mieszczą się także narzędzia do: tworzenia własnych wizualizacji, dyskusji , oceniania i dzielenia się zasobami.
W dokumencie zatwierdzającym i opisującym politykę otwartości napisane jest, że publikacje Banku Światowego od lat 2009-2012 są dostępne wyłącznie na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa dla ogółu populacji światowej. Metadane są równie dostępne i otwarte (w formacie Dublin Core).
Open Knowledge Repository
Jest repozytorium otwartej wiedzy Banku Światowego. Znajduje się w nim ponad 2 000 książek, raportów, badań, artykułów, które udostępnione są na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa (CC BY). Poszukiwać w nim można zasoby opublikowane od 2009 roku do chwili obecnej.
Repozytorium oparte jest na oprogramowaniu DSpace, ponieważ wedle decydentów jest oprogramowaniem elastycznym i zawiera dopasowany do społeczności użytkowników standard pobierania metadanych. Open Knowledge Repository jest zgodne ze standardami Dublin Core Metadata Initiative (DCMI) i Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH). Zgodnie z protokołem OAI-PMH i wirtualnym zasobom Banku repozytorium daje możliwość innym repozytoriom (posiadające ten sam protokół) pobierania pojedynczych publikacji lub pełnych zbiorów tematycznych. Trwają prace nad tym by materiały z repozytorium były indeksowane w repozytorium OpenAIRE.
Microdata Library
Usługa zapewniająca ułatwiony dostęp do mikrodanych dostarczających informacje o ludności z krajów rozwijających się, o ich otoczeniu, społeczności i gospodarce. W Microdata Library zawarte są mikrodane autorstwa Banku Światowego (oparte na ocenie działań Banku i jego badań w zakresie rozwoju), a także autorstwa organizacji miedzynarodowych, agent i organów statystycznych krajów uboższych. Źródłami zawartych zbiorów mikrodanych są sondaże zebrane z gospodarstw domowych, obiektów handlowych, spisy rolne itp.
Mikordane wyszukiwać możemy za pomocą gotowych zbiorów lub katalogu dostępnego również na podstronie internetowej Banku. Zasoby te nie są w pełni otwarte dla odbiorców tych zasobów, ponieważ mikrodane dostarczane przez organy zewnętrzne nie podlegają polityce otwartości Banku.
Word Bank eLibrary
Jest płatną cyfrową biblioteką powstałą w celu sprostania potrzeb naukowców i bibliotekarzy. Na szczęście wszystkie zasoby tejże biblioteki dostępne są za darmo przez repozytorium wiedzy. Niewielka roczna subskrypcja kierowana jest do instytucji, które wraz z dostępem do biblioteki otrzymują liczną grupę narzędzi do pracy z zasobami tejże biblioteki m. in. personalizację, oprogramowanie do eksportu cytowań, oprogramowanie do zapisu rekordów w formacie MARC dla bibliotek.
Kolekcje zasobów Word Bank eLibrary podzielone są na trzy kolekcje: książki, czasopisma i dokumenty robocze. Zasoby biblioteki dostępne są w opcji przeglądania według państw świata lub tematów. Wyszukiwanie występuje w opcji prostej lub zaawansowanej.
Podsumowując, widzimy, że spora cześć zasobów Banku Światowego, a szczególnie ta cześć najbardziej istotna dla analityków informacji, jest w pełni otwarta. W przypadku mikorodanych trzeba zwrócić uwagę na możliwe występujące ograniczenia dostępności, natomiast chcąc skorzystać z biblioteki cyfrowej uzyskujemy dwa warianty dostępności – bezpłatnie poprzez repozytorium wiedzy lub musimy dołączyć do grona subskrybentów.
Bank Światowy otworzył się także w kierunku programistów, o czym możemy poczytać pod linkiem: http://data.worldbank.org/node/9
Bank Światowy jest uznany za lidera w kwestii otwartości danych wśród organizacji międzynarodowych, co także wpływa na fakt ogromnego zastosowania, pobierania, odwoływania się i powoływania się na zasobach danych Banku Światowego.
Źródła:
C. Rossel, Polityka otwartości Banku Światowego
