Czy wiesz jak sprawdzić czy informacja jest prawdziwa?

by Rynek Informacji
0 komentarz
jak sprawdzić www

XXI wiek to czas, w którym ma miejsce dynamiczny rozwój nowych technologii, także infrastruktury Internetu. Łatwość i szybkość publikowania w sieci sprawiła, że informacje zamieszczane tam nie są selekcjonowane, przez co ich jakość i wiarygodność nie zawsze jest wysoka. Większość z nas codziennie wykorzystuje Internet jako źródło informacji w celach zarówno naukowych, zawodowych jak i w życiu codziennym. Na podstawie tak zaczerpniętych informacji dokonujemy zakupów, podejmujemy decyzje, które mniej lub bardziej wpływają na nasze życie. Dlatego ważną sprawą jest krytyczne podejście do treści zamieszczanych w sieci oraz sprawne i racjonalne selekcjonowanie ich.

Istnieje bardzo wiele różnych kryteriów, na podstawie których można oceniać informacje znalezione w Internecie. Nie istnieją jednak wytyczne, które jednoznacznie nakazywałyby wybór konkretnych kryteriów, ale można wyróżnić takie, które mogą posłużyć za podstawowy wyznacznik informacji jakościowo dobrej i wiarygodnej. Są nimi autorstwo, aktualność, dokładność, obiektywność, relewantność i wiarygodność.

Szukanie autora

Kryterium autorstwa wiąże się z odpowiedzialnością, jaką ponosi autor za opublikowaną treść. Każda informacja powinna być podpisana nazwiskiem jej autora, żeby możliwe było ustalenie czy osoba ta jest kompetentna do publikowania określonych treści. Informacje o autorze można pozyskać ze źródeł drukowanych takich jak słowniki, encyklopedie czy publikacje typu Who is who in…  Warto także przeprowadzić wyszukiwanie nazwiska w wyszukiwarce bądź w serwisach dla naukowców i profesjonalistów, m.in. LinkedIn, GoldenLine, Academia, ResearchGate, Ludzie Nauki – Nauka Polska czy Google Scholar.

Ustalenie daty

Nie mniej ważnym aspektem wymagającym oceny jest aktualność informacji, która może być rozumiana jako zgodność ze stanem rzeczywistym w momencie, kiedy informacja jest wykorzystywana. Należy ustalić datę powstania lub zamieszczenia informacji na stronie oraz datę powstania i ostatniej aktualizacji strony. Jeśli strona nie jest często i systematycznie aktualizowana, może to oznaczać, że treści na niej zamieszczane również są nieaktualne.  Informacje o powstaniu lub ostatniej aktualizacji często zamieszczane są w stopce strony. Warto również przeanalizować czy podana informacja jest aktualna do obecnego stanu wiedzy w jakiejś dziedzinie oraz czy podano poprzedni stan wiedzy lub wyniki badań.

Informacja bez błędów

Dokładność informacji może być rozpatrywana w kilku aspektach. Po pierwsze odnosi się do stopnia szczegółowości informacji i precyzyjności jej przedstawienia. Dobrej jakości informacja nie powinna zawierać błędów gramatycznych, ortograficznych, stylistycznych oraz merytorycznych.  O dokładności zaprezentowania informacji świadczy także wzbogacenie jej o odnośniki do źródeł, które stanowią rozszerzenie prezentowanego tematu bądź stanu wiedzy. Po wtóre  – dokładność wiąże się z tym, czy treść znalezionej informacji jest adekwatna do poziomu wiedzy odbiorcy, czyli czy jest dla niego wystarczająco zrozumiała i przedstawiona w logiczny sposób. Ponadto informacje powinny zawierać adekwatną do tematu i zrozumiałą terminologię oraz ściśle i precyzyjnie odpowiadać na pytanie, które było przyczyną wyszukiwania informacji.

Informacja a emocje

Dobrej jakości informacja powinna także bazować na faktach, być obiektywna oraz widocznie rozgraniczona od opinii własnych jej autora. Informacja, która może zostać uznana za obiektywną nie powinna być nacechowana emocjonalnie, zawierać reklam oraz treści propagandowych. Obiektywność informacji podnosi również poparcie jej innymi źródłami informacji czy zamieszczenie odnośników do stron poruszających tę samą problematykę.

Czy to na pewno jest to, czego szukasz

Cechą informacji wymagającą oceny jest także relewantność. Termin ten oznacza stopień zbliżenia informacji do problemu z jakim użytkownik ma do czynienia. Informacja relewantna to taka, która odpowiada potrzebom informacyjnym jej użytkownika.  Warto więc zwrócić uwagę czy informacja jest odpowiednia do tematu poszukiwań,  w jakim stopniu okazała się być użyteczna i czy jest wystarczająca, by móc przetworzyć ją w konkretną wiedzę. Dodatkowo informacja powinna być zgodna z celem jej publikowania i planowanymi odbiorcami.

Autorytet w Internecie

Wiarygodność bardzo często uważana jest, za najważniejszy atrybut informacji. Może ona być rozpatrywana w dwóch wymiarach. W pierwszym – dotyczy prawdziwości danych, w drugim – wiarygodność związana jest ze źródłem jej pochodzenia. Za wiarygodne źródło uznaje się osobę bądź instytucję, która posiada właściwe kwalifikacje, wystarczającą wiedzę i jest uznana za godną zaufania. Ponadto informacje wyszukane w Internecie warto weryfikować z innymi źródłami, także drukowanymi. O wiarygodności informacji może też świadczyć liczba cytowań oraz umieszczenie odnośników do  źródeł powszechnie uznawanych za wiarygodne i sprawdzonej jakości.

Wiadome jest, że nie każdą informację będziemy oceniać wieloaspektowo, z wykorzystaniem wszystkich kryteriów. Warto jednak zastosować choćby część z nich, by mieć pewność, że informacje przez nas wykorzystywane są wiarygodne i wysokiej jakości.

 

You may also like