OSINT jest w pełni legalną metodą pozyskiwania informacji. Mimo to, osoby przeprowadzające wywiad muszą pamiętać o obowiązujących normach etycznych i prawnych. Nie każdą odnalezioną informację można wykorzystać. Sprawdź jak to rozpoznać.
OSINT (z ang. open source intelligence) to technika polegająca na zdobywaniu informacji z jawnych i ogólnie dostępnych źródeł. Biały wywiad opiera się na analizie danych dostępnych publicznie, takich jak wpisy na forach internetowych, artykuły prasowe, rejestry publiczne, media społecznościowe, czy też materiały audiowizualne. Nawet w przypadku jawnie dostępnych danych obowiązują regulacje prawne. Zawsze należy się w pierwszej kolejności upewnić, że wywiad przeprowadzany jest w sposób etyczny i zgodnie z przepisami prawa.
OSINT a RODO
Jednym z najważniejszych rozporządzeń w kontekście białego wywiadu jest obowiązujące na terenie całej Unii Europejskiej Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (RODO). Reguluje ono kwestie związane z przetwarzaniem danych osobowych, definiowanych jako wszelkie informacje, które mogą prowadzić do zidentyfikowania osoby fizycznej.
Mimo że dane są dostępne publicznie, ich przetwarzanie, w tym gromadzenie, analizowanie, przechowywanie, a nawet udostępnianie, podlega regulacjom. Samo istnienie danych w domenie publicznej nie wystarcza do uznania, że zgoda na ich przetwarzanie została udzielona. Każde przetwarzanie danych osobowych, nawet tych dostępnych publicznie, musi odbywać się w sposób zgodny z zasadami RODO, co wymaga od podmiotów korzystających z OSINT precyzyjnej oceny ryzyka oraz zastosowania odpowiednich środków zabezpieczających.
OSINT a prawo do prywatności
Kolejną kwestią prawną wpływającą na działalność związaną z OSINT są przepisy dotyczące prywatności. Zarówno polskie, jak i zagraniczne prawo przewiduje ochronę prywatności i wizerunku obywateli. Może to ograniczać możliwości wykorzystania danych zebranych w ramach białego wywiadu.
Analitycy OSINT muszą rozważyć, czy pozyskiwanie informacji na temat danej osoby lub organizacji, nawet jeśli jest to zgodne z prawem, nie narusza jej prywatności lub nie jest nadużyciem zaufania. Zawsze zastanów się, czy wykorzystując znalezione informacje nie naruszysz w ten sposób interesu osób trzecich.
Dostęp do informacji publicznej
W kontekście OSINT nie można również pominąć znaczenia przepisów dotyczących dostępu do informacji publicznej. W Polsce obowiązuje ustawa, która nakazuje organom władzy państwowej udostępniać informacje o sprawach publicznych na każde żądanie.
Informacje podlegające upublicznieniu dotyczą:
- statusu prawnego, majątku, kadr organów władzy publicznej;
- zasad funkcjonowania organów władzy publicznej;
- polityki władz;
- danych publicznych — dokumentów urzędowych, decyzji administracyjnych oraz rejestrów publicznych;
- majątku publicznego;
Tego typu informacje są cennym źródłem danych dla analityków OSINT, jednak ich wykorzystywanie także podlega regulacjom prawnym. Dostęp do informacji publicznej może być ograniczony w przypadkach, gdy ujawnienie danych mogłoby naruszać prywatność osób trzecich, bezpieczeństwo publiczne, tajemnicę przedsiębiorstwa lub interes państwa.
Etyka w OSINT
Choć nie wszystkie kwestie związane z wykorzystaniem informacji zebranych metodami OSINT są regulowane prawnie, nie można pominąć kwestii etycznych. Nie każde legalne działanie będzie dobrze postrzegane. Wszelkie formy gróźb, znieważania, wymuszania zgody na przetwarzanie danych osobowych są karalne.
Dochodzenie OSINT powinno być także poparte odpowiednią przyczyną. Jeżeli będziesz miał szczere intencje, nie będziesz musiał ukrywać swoich działań.
Przy przeprowadzaniu białego wywiadu korzystaj z legalnych narzędzi. Zapoznaj się z warunkami korzystania z usług witryn internetowych, unikaj hakowania i nie podszywaj się pod innych.
Etyka w OSINT obejmuje również odpowiedzialne zarządzanie danymi, w tym zabezpieczenie ich przed nieautoryzowanym dostępem, usunięcie po zakończeniu analizy oraz zapewnienie, że wyniki analizy nie zostaną wykorzystane do celów sprzecznych z prawem lub moralnością.
Potencjał OSINT
OSINT to potężne narzędzie, które ma ogromny potencjał, szczególnie w czasach, gdy prawie każdy ma swobodny dostęp do Internetu. Granice białego wywiadu nie zawsze są łatwe do zdefiniowania. Z aktów prawnych trudno wyciągnąć jasne wnioski dotyczące przetwarzania publicznie dostępnych informacji.
Z tego powodu tak ważne jest zwrócenie szczególnej uwagi na przepisy takie, jak RODO, prawo do prywatności czy regulacje dotyczące dostępu do informacji publicznej. Nakładają one na podmioty wykorzystujące OSINT obowiązek zachowania rozwagi w przetwarzaniu danych. Dodatkowo ważną rolę odgrywają aspekty etyczne, które mają zapewnić, że OSINT będzie narzędziem wykorzystywanym zgodnie z prawem i normami społecznymi.
