Ogólnodostępny portal http://mapy.zabytek.gov.pl w obecnej formie działa od 2014 r. Spis zabytków jest aktualizowany co pół roku. Nie jest to jednak miejsce, gdzie można znaleźć informacje o wszystkich zabytkach w Polsce, bo np. samych stanowisk archeologicznych jest w naszym kraju ok. 450 tys. Na portalu udostępnione zostały informacje o miejscach wpisanych do rejestru, czyli takich, które uznano za szczególnie cenne i podlegają szczególnej ochronie prawnej.
Portal adresowany jest zarówno do archeologów, historyków, konserwatorów, ale również pasjonatów zabytków znajdujących się w Polsce.
Po styczniowej aktualizacji w bazie znalazło się ponad 84 tys. wpisów – z czego wszystkie obiekty znajdujące się na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz wszystkie Pomniki Historii, większość szczególnie cennych stanowisk archeologicznych i zabytków nieruchomych, obejmujących m.in. pałace czy zespoły przemysłowe.
Jak poinformował NID za pośrednictwem jednego z portali społecznościowych, w ciągu minionego roku portal mapowy otrzymał 16 mln zapytań – tyle razy z niego korzystano. Odwiedza go średnio ponad 18,5 tys. użytkowników miesięcznie.
Nowością w portalu są informacje o zabytkach, które pod względem prawnym znajdują się w rejestrze zabytków, lecz z różnych powodów nie istnieją już w terenie – powiedział PAP kierownik Działu Dokumentacji i Baz Danych o Zabytkach NID, Arkadiusz Kołodziej.
Internauci mogą znajdować zabytki według wielu kryteriów – m.in. wyszukując po nazwie konkretne zabytki nieruchome, wśród których są zespoły pałacowe, sakralne, gospodarcze, układy przestrzenne lub komunikacyjne. Innymi kategoriami są Pomniki Historii, zabytki znajdujące się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO oraz zabytki archeologiczne. Możliwe jest też sortowanie zabytków po okresie, z którego pochodzą.
Portal umożliwia przeglądanie bazy polskich zabytków na tle różnorodnych zobrazowań – w tym standardowych map, zdjęć lotniczych czy numerycznego modelu terenu, pochodzących z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Portal umożliwia również tworzenie własnych kompozycji zmieniających kontekst, w którym widoczne są zabytki – możliwe jest np. przeglądanie lokalizacji zabytków na tle fotoplanu Warszawy pochodzącego z lat 1935 i 1945.
Ze względu na troskę o los zabytków, nie wszystkie informacje są dostępne powszechnie. Tylko specjaliści po zalogowaniu się do systemu informatycznego NID uzyskują szersze informacje, które są niezbędne do zarządzania i monitorowania stanu zabytków.
Źródło: www.naukawpolsce.pap.pl