Biznes zaczyna się w głowie. Często słyszymy, że najważniejszy jest pomysł, później – jego realizacja. W jaki sposób w świetle prawa ochronić pomysł biznesowy? Gdy nie jest możliwa ochrona pomysłu na gruncie prawa autorskiego, z pomocą przychodzi ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
Wyłączenie ustawowe
Prawo autorskie wprost spod swojej regulacji wyłącza ochronę pomysłów, w art. 1 ust. 21 wskazując, że „nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne”. Pomysł, nawet najlepszy nie podlega więc ochronie prawa autorskiego. Sytuacja taka służyć ma przede wszystkim rozwojowi kreatywności i zapobieżeniu ograniczaniu pomysłów człowieka – nie mówiąc już o trudnościach dowodowych w sporach typu „ja pierwszy o tym pomyślałem”.
Jeśli nie pomysł, to co?
Pomysł nie jet więc chroniony prawem autorskim, ale uwaga – na gruncie prawa autorskiego chroniony jest utwór, rozumiany jako każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Ustawa nie nakłada obowiązku spisania na kartce czy utrwalenia – wystarczy, że ustalimy nasz utwór, czyli np. wygłosimy (w przypadku prelekcji), zagramy (w przypadku koncertu). Pamiętać przy tym należy, że jeśli swoim genialnym pomysłem podzielimy się z przyjacielem, a to on go zrealizuje – wówczas prawa autorskie przynależą jemu, a nie nam.
Jeden pomysł =/= jeden utwór
Czy z jednego pomysłu może powstać wiele utworów? Oczywiście – obejmując ochroną sposób realizacji obejmujemy każdy przejaw indywidualnej twórczości. Utworów jest tyle ile sposobów realizacji danego pomysłu – o ile noszą one cechy indywidualnej twórczości. Jeśli więc ktoś zrealizuje nasz pomysł, na gruncie prawa autorskiego, nie blokuje nas to w żaden sposób byśmy i my zrealizowali go po swojemu.
Nieuczciwa konkurencja
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji określa definicję czynów nieuczciwej konkurencji, którymi m.in. są działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Działaniem takim niewątpliwie może być wykorzystywanie cudzych pomysłów biznesowych. Dodatkowo, art. 11 wskazanej ustawy obejmuje ochroną tajemnicę przedsiębiorstwa, której przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie stanowi czyn nieuczciwej konkurencji.
Tajemnica przedsiębiorstwa
W rozumieniu ustawy tajemnicą przedsiębiorstwa są nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności. Niewątpliwie, pomysł na biznes może być objęty ochroną, jako tajemnica przedsiębiorstwa, a co za tym idzie jej naruszenie objęte jest sankcją z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Szerzej o tajemnicy przedsiębiorstwa na stronie http://startuplawyers.pl/co-to-jest-tajemnica-przedsiebiorstwa-i-jak-ja-chronic/
