Kodeks postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji (ang. EU Code of Practice of Disinformation) Komisji Europejskiej został pierwszy raz opublikowany w 2018 roku. Kodeks został opracowany przy współpracy przedstawicieli platform internetowych, branży reklamowej i mediów, a także z uczestnictwem przedstawicieli środowisk akademickich i społeczeństwa obywatelskiego. W czerwcu 2022 opublikowana została nowa, ulepszona wersja Kodeksu.
Postanowienia Kodeksu
Głównym celem Kodeksu postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji jest określenie zasad postępowania w zakresie zwalczania dezinformacji. Zgodnie z definicją, dezinformacja to możliwe do sprawdzenia, nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje, które mogą wyrządzić szkodę publiczną. Główne postanowienia Kodeksu dotyczą dziedzin takich jak kontrola reklam i przejrzystość reklamy politycznej i społecznej, integralność usług, wzmocnienie pozycji konsumentów oraz zwiększenie współpracy z naukowcami i weryfikatorami faktów. Dodatkowo sam Kodeks przewiduje pomiar skuteczności za pomocą odpowiednich wskaźników.
Ulepszony Kodeks
Zarówno środowisko cyfrowe jak i dezinformacja wciąż się zmieniają. Aby temu zaradzić, a także wyeliminować niedociągnięcia obecne w Kodeksie, w 2021 roku Komisja Europejska rozpoczęła prace nad jego ulepszoną wersją. Ostatecznie ukazała się ona w czerwcu 2022 pod nazwą Fighting Disinformation: 2022 Strenghtened Code of Practice, czyli jako wzmocniony Kodeks. Zmiana widoczna jest już w samej objętości. Dokument opublikowany w 2018 roku składał się jedynie z 12 stron, podczas kiedy jego nowa wersja zawiera ich aż 48.
Najważniejsze zmiany
Aktualna wersja ma przede wszystkim zaangażować do walki przeciwko dezinformacji więcej podmiotów, związanych zarówno ze światem reklamy, fact-checkingiem czy mediami społecznościowymi. Dzięki ich współpracy w zakresie zwalczania dezinformacji, środowisko cyfrowe ma stać się bardziej przejrzyste i bezpieczne dla użytkowników. Oprócz szerszej współpracy firm i organizacji, postanowienia kodeksu zwracają również uwagę na:
- Ograniczenie korzyści finansowych płynących z rozpowszechniania dezinformacji.
- Rozszerzenie działań przeciw dezinformacji wobec nowych zjawisk takich jak boty i fałszywe konta.
- Wsparcie użytkowników Internetu poprzez dostarczenie im odpowiednich narzędzi to rozpoznawania i zgłaszania dezinformacji.
- Wzmocnienie działań fact-checkingowych we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
- Zapewnienie transparentności w przypadku reklam politycznych i ich sponsorów.
- Wsparcie researcherów przez udostępnienie im dostępu do danych.
- Wymóg raportowania implementacji powyższych postanowień przez sygnatariuszy.
- Utworzenie Centr Transparentności przez sygnatariuszy oraz Stałej Grupy Zadaniowej, która będzie zajmowała się implementacją i aktualizacją postanowień Kodeksu.
Wszystkie te kroki mają za zadanie ograniczenie rozpowszechniania się dezinformacji, również pod postacią płatnych reklam, a także wsparcie użytkowników platform internetowych w jej rozpoznawaniu. Zasady dotyczące kampanii politycznych mają z kolei pozwolić na jasne odróżnienie ich od standardowych reklam i zapewnienie transparentności przez system weryfikacji ich sponsorów.
Warto wspomnieć też, że oprócz ilości zobowiązań, zwiększyła się także liczba sygnatariuszy Kodeksu. W 2018 było ich szesnastu, natomiast tegoroczna wersja sygnowana została przez trzydzieści cztery firmy i organizacje aktywne w sektorze online. Są to m. in. Google, Meta, Microsoft, Adobe, Faktograf czy Światowa Federacja Reklamodawców.
Z pełną wersją kodeksu zapoznać można się tutaj.
Źródło:
Ulepszenia w kodeksie postępowania UE w zakresie zwalczania dezinformacji, Komisja Europejska, https://ec.europa.eu/info/strategy/priorities-2019-2024/new-push-european-democracy/european-democracy-action-plan/strengthened-eu-code-practice-disinformation_pl
