W dobie nieustannie rosnącej ilości danych publikowanych w Internecie, skuteczna analiza informacji stała się nieodzownym elementem pracy nie tylko analityków, ale również dziennikarzy śledczych, specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa i biznesu. Z pomocą przychodzą narzędzia automatyzujące OSINT (Open Source Intelligence) – platformy i aplikacje umożliwiające szybkie gromadzenie, wizualizację i analizę danych pochodzących z ogólnodostępnych źródeł.
Dlaczego warto korzystać z narzędzi OSINT?
Zautomatyzowane narzędzia OSINT pozwalają:
- oszczędzić czas i zasoby,
- analizować ogromne ilości danych w czasie rzeczywistym,
- odkrywać ukryte powiązania,
- podejmować lepsze decyzje biznesowe i operacyjne.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze kategorie narzędzi OSINT oraz przykłady ich praktycznego zastosowania.
Narzędzia do analizy mediów społecznościowych
Media społecznościowe stały się jednym z ważniejszych źródeł informacji w OSINT. Użytkownicy chętnie dzielą się tam swoimi danymi, udostępniają lokalizację i publikują zdjęcia. Specjalistyczne narzędzia pomagają przy analizie aktywności, identyfikują fałszywe konta, a ponadto są w stanie wykryć potencjalną dezinformację.
- Social – Engineer Toolkit (SET) – to narzędzie, które wykorzystują eksperci do spraw cyberbezpieczeństwa, jednak jest także bardzo pomocne podczas analizy mediów społecznościowych.SET umożliwia symulowanie ataków socjotechnicznych, co pozwala ocenić podatność użytkowników na manipulację w cyberprzestrzeni. Dzięki temu można sprawdzić jak użytkownicy są podatni na zagrożenia w sieci, takie jak ataki hakerskie czy oszustwa internetowe.
- OSINT Framework – to narzędzie, które skupia w sobie inne elementy pomocnicze, ułatwiające analizę informacji dostępnych w sieci, nazywane interaktywną mapą. Dzięki niemu można szybko i łatwo odnaleźć informacje z portali, takich jak Facebook, Instagram czy X. Jest to niezwykle przydatne w dziennikarstwie śledczym.
Narzędzia do analizy powiązań i sieci
Podczas śledztw internetowych, niekiedy ciężko jest dostrzec jakie powiązania istnieją pomiędzy osobami czy firmami. Narzędzia OSINT do analizy umożliwiają dotarcie do ukrytych relacji i stworzyć przejrzyste mapy układów. Pozwalają one zidentyfikować nawet najbardziej skomplikowane powiązania między podmiotami.
- Maltego – to jedno z najważniejszych narzędzi, które umożliwia wizualizację relacji pomiędzy podmiotami. W swoim działaniu przypomina mapę, na której można zobaczyć połączenia i odkryć zależności. Maltego bardzo często używane jest w dziennikarstwie śledczym, podczas szukania powiązań pomiędzy podejrzanymi,a organizacjami. Dodatkowo jego zastosowanie możemy znaleźć w cyberbezpieczenstwie.
- SpiderFoot – to narzędzie do automatycznej analizy informacji, często używane do rozpoznawania zagrożeń i śledzenia powiązań. Zbiera informacje na temat stron internetowych, wiadomości e-mail czy adresów IP. Przeszukuje ogromną ilość źródeł i pozwala odkryć powiązania, ponadto umożliwia sprawdzenie potencjalnych zagrożeń.
Narzędzia do analizy metadanych
Metadane to nic innego jak ukryte informacje, które zapisane są w plikach. W postaci dokumentu czy zdjęcia zdradzają wiele informacji, między innymi dane o autorze, datę utworzenia czy lokalizację.
- ExifTool – to narzędzie, które pozwala na sprawdzenie metadanych w plikach graficznych. Pozwala ujawnić, kiedy i gdzie została wykonana dana fotografia, a nawet jakiego modelu telefonu bądź aparatu użyto. ExifTool znajduje swoje zastosowanie głównie w śledztwach kryminalnych i dziennikarstwie śledczym.
- FOCA – to narzędzie, które specjalizuje się w analizie metadanych, umieszczonych w dokumentach takich jak Word czy Excel. Umożliwia użytkownikowi odkrycie, kto stworzył plik i jakie poprawki zostały na niego naniesione. Ponadto pokazuje, jakie informacje mogły zostać ujawnione przypadkiem. Dodatkowo FOCA jest bardzo przydatnym narzędziem dla firm, które za pośrednictwem narzędzia mogą sprawdzać, czy w dokumentach nie znajdują się poufne dane.
Narzędzia do analizy technicznej
Narzędzia OSINT do analizy technicznej umożliwiają badanie zasobów internetowych, takich jak serwery, strony czy urządzenia podłączone do sieci. Tego typu narzędzia są nieodłącznym elementem w pracy specjalistów do spraw bezpieczeństwa. Dodatkowo swoje zastosowanie znajdują również w firmach i u zwykłych użytkowników, którzy dbają o swoje dane.
- Shodan – to narzędzie, które pozwala znaleźć strony internetowe, kamery monitoringu, serwery, a także inteligentne sprzęty domowe. Służy także do analizy urządzeń loT i systemów przemysłowych pod kątem podatności na zagrożenia. Narzędzie umożliwia badania otwartych baz danych i infrastruktury IT. Ponadto umożliwia odkrycie ryzyka, na jakie narażona jest nasza domowa sieć, miedzy innymi ataków hakerskich. Shodan pomaga ekspertom ds. cyberbezpieczeństwa, analitykom i dziennikarzom śledczym w identyfikacji zagrożeń i analizę dostępnych zasobów.
- Recon – ng – to narzędzie, które zbiera szczegółowe informacje o adresach IP i domenach internetowych. Ponadto jest niezwykle pomocne podczas wykrywania ataków w cyberprzestrzeni. Dodatkowo, dzięki niemu możliwe jest sprawdzenie jakie dane, na temat wybranego podmiotu, możemy znaleźć w sieci.
Narzędzia do analizy geolokalizacyjnej
Jednym z kluczowych aspektów OSINT jest analiza geolokalizacyjna, która pozwala określić położenie obiektów i osób na podstawie zdjęć, wpisów w mediach społecznościowych czy danych GPS. Bardzo pomocne podczas tego są zdjęcia i wpisy, umieszczane na portalach internetowych, które obecnie są niezwykle popularnym zjawiskiem.
- Google Earth Pro – to narzędzie, które umożliwia oglądanie zdjęć satelitarnych, map 3D i widoków ulic z całego świata. Często używane jest podczas analizy zmian na określonym terenie i weryfikacji czy podane miejsce wygląda tak, jak je opisano. Dodatkowo umożliwia sprawdzanie lokalizacji, które zostały podane w mediach społecznościowych. Google Earth Pro jest używane przez dziennikarzy śledczych, służby wywiadowcze i analityków do badań nad środowiskiem, śledzenia działalności przestępczej czy kontrolowania granic. Funkcja historycznych zdjęć umożliwia porównanie wyglądu miejsc, co pomaga w analizie długoterminowych zmian.
- GeoSpy – to narzędzie, które pozwala śledzić i analizować dane geolokalizacyjne. Pozwala na sprawdzenie, gdzie znajduje się dany obiekt lub osoba na postawie zdjęć, informacji z GPS czy wpisów w Internecie. Swoje zastosowanie znajduje w pracy detektywów i służb specjalnych.
OSINT w praktyce
Automatyzacja w OSINT to krok milowy w analizie danych z otwartych źródeł. Dla dziennikarzy oznacza szybsze dotarcie do prawdy, dla specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa – szybsze wykrywanie zagrożeń, a dla przedsiębiorców – możliwość podejmowania lepszych decyzji strategicznych. Dzięki odpowiednim narzędziom ogromny chaos informacyjny Internetu może zostać przekształcony w wartościową wiedzę.
Zacznij od jednego narzędzia i eksperymentuj. OSINT to nie tylko technologia – to sposób myślenia.
