W sezonie wakacyjnym bardzo często pojawia się pytanie czy w ramach stosunku umownego, na podstawie którego świadczymy usługi przysługuje nam prawo do urlopu i czy za dni te otrzymamy wynagrodzenie w takiej wysokości jak za dni pracujące. Wątpliwości mnożą się zwłaszcza wówczas, gdy wykonujemy usługi lub realizujemy dzieło na podstawie umów cywilnoprawnych, czyli umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
Umowa o pracę
W przypadku umowy o pracę urlop wypoczynkowy przysługuje w roku kalendarzowym w wymiarze uzależnionym od stażu pracy i w przypadku zatrudnienia na pełen etat wynosi on 20 dni (jeśli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat), później zaś 26 dni (jeśli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 10 lat). Co istotne, okres nauki zaliczany jest do stażu pracy na zasadach określonych w kodeksie pracy. Prawo do urlopu wynika z przepisów powszechnie obowiązujących, pracownik nie może się go zrzec, zaś nieudzielenie przez pracodawcę urlopu najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego stanowić może poważne wykroczenie przeciw prawom pracownika.
Umowy cywilnoprawne
W przypadku umów cywilnoprawnych, czyli umowy o pracę i umowy o dzieło, zleceniobiorcy lub wykonawcy dzieła nie przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego. W ramach tych umów może może on co do zasady samodzielnie kształtować czas swojej pracy, stąd może też wykonać część zlecenia wcześniej lub później, tak aby uzyskać odpowiednio więcej czasu wolnego. Oczywiście strony, mogą także zapisać w umowie czas wolny dla zleceniobiorcy – musi on jednak być wyraźnie i precyzyjnie opisany w umowie. Prawo do nieprzerwanego wypoczynku w umowach cywilnoprawnych nie przysługuje z mocy prawa, stąd istnieje tylko w sytuacji, gdy strony zgodnie tak postanowią.
Wynagrodzenie
Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia, tak jak gdyby w tym czasie normalnie wykonywał on swoje obowiązki pracownicze. Co więcej, w przypadku niewykorzystania urlopu pracownikowi przysługuje ekwiwalent za niewykorzystany urlop. W stosunkach cywilnoprawnych co do zasady za czas nieświadczenia usług zleceniobiorcy nie przysługuje prawo do wynagrodzenia, ani żaden ekwiwalent z tego tytułu, stąd o ile nie zostało to wyraźnie przewidziane w umowie zleceniobiorca nie może się skutecznie domagać zapłaty od zleceniodawcy.
