Otwarte Dane Rządowe

by Marcin Karwowski
0 komentarz

Pozyskując informacje z sieci często zmuszeni jesteśmy posługiwać się szczątkowymi danymi pozyskanymi z różnych źródeł. Dużo czasu zajmuje nam ocena wiarygodności i jakości pozyskanych zasobów, a finalnie nadal dysponujemy tylko zbiorem poszatkowanych informacji. Otwarte Dane Rządowe pozwalają na pozyskanie wysokiego jakościowo i wiarygodnego zbioru danych, a co więcej zasobu, który na ogół jest kompletny w skali całego państwa.

Idea Otwartego Rządu i Otwartych Danych Rządowych
Idea Otwartego Rządu (ang. Open Government) zakłada prawo obywateli do swobodnego dostępu do informacji o działaniach administracji. Idea ta nie odkrywa novum, a jedynie wskazuje i akcentuje prawa, które zapewniają między innymi: Konstytucja (art. 61), Dyrektywa 2003/98/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego czy Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz niektórych innych ustaw.

Kluczowym elementem koncepcji Otwartego Rządu jest zapewnienie dostępu do Otwartych Danych Rządowych (ang. Open Government Data), czyli zasobów informacyjnych, które są w posiadaniu jednostek publicznych. Z danych można korzystać na użytek własny, ale także do zestawień i opracowań tworzonych w celach komercyjnych. Jak pokazują doświadczenia zagraniczne: amerykańskie (data.gov) czy brytyjskie (data.gov.uk), z Otwartych Danych Rządowych korzystają naukowcy, politycy, ale także wywiadownie gospodarcze czy firmy infobrokerskie.

Pozyskiwanie Otwartych Danych Rządowych – Centralne Repozytorium Informacji Publicznej
W Polce już od kilku lat istnieją inicjatywy, które wykorzystują prawo dostępu do danych rządowych w celu realizacji inicjatyw społecznych:
• Zamrażarka Marszałka – monitoruje stan projektów niedopuszczonych do pierwszego czytania przez Marszałka Sejmu;
• Sejmometr – śledzi zmiany prawa w Polsce oraz analizują pracę posłów;
• Mam Prawo Wiedzieć – informuje o faktycznej aktywności delegatów politycznych;
• Moja Polis – gromadzi dane społeczno-ekonomiczne i wizualizuje je z wykorzystaniem mapy Polski;
• Nasza Kasa – udostępnia dane finansowe dotyczące poszczególnych gmin w Polsce.

Na mocy Ustawy o dostępie do informacji publicznej oraz dwóch rozporządzeń: Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej oraz Rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie zasobu informacyjnego przeznaczonego do udostępniania w Centralnym Repozytorium Informacji Publicznej, zostało stworzone Centralne Repozytorium Informacji Publicznej (dalej CRIP). CRIP jest narzędziem informatycznym, które ułatwia dostęp i ponowne wykorzystanie zasobów informacyjnych o szczególnym znaczeniu dla rozwoju innowacyjności w państwie i rozwoju społeczeństwa informacyjnego, a będących zasobem jednostek informacji publicznej.

Zasoby CRIP podzielono na dziewięć kategorii:
• Administracja Publiczna,
• Budżet i Finanse Publiczne,
• Biznes i Gospodarka,
• Nauka i Oświata,
• Praca i Pomoc Społeczna,
• Społeczeństwo,
• Rolnictwo,
• Sport i Turystyka,
• Środowisko.

W ramach Administracji Publicznej odnaleźć można informacje o danych teleadresowych jednostek samorządu terytorialnego, listę beneficjentów Funduszy Europejskich, rejestr operatorów pocztowych, listę lokalizacji darmowych hotspotów, spis kościołów i związków wyznaniowych oraz szereg wytycznych dotyczących funduszy UE i nie tylko. Budżet i Finanse Publiczne, to informacje m.in. o liście dłużników podatkowych, emeryturach, rentach, lekach refundowanych, budżecie Resortu Finansów, długu publicznym czy zadłużeniu Skarbu Państwa. W kategorii Biznes i Gospodarka umieszczono zestawienia dotyczące sytuacji w handlu zagranicznym, wskaźników makroekonomicznych, ilości wniosków złożonych do CEIDG oraz zezwoleń na handel napojami alkoholowymi. Naukę i Oświatę reprezentują dane statystyczne uczniów, także w zakresie posiadanych orzeczeń, informacje o absolwentach, nauczycielach ich stopniach naukowych, jak również dane placówek oświatowych i bibliotek. W dziale Pracy i Pomocy Społecznej umieszczono dane na temat klasyfikacji zawodów i specjalności, monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia oraz spis instytucji szkoleniowych. Dane dotyczące Społeczeństwa dotyczą społeczeństwa informacyjnego w kontekście liczbowym, publicznych punktów dostępu do Internetu, podziału dotacji na ochronę, zachowanie i rozwój tożsamości kulturowej mniejszości narodowych i etnicznych. W ramach Rolnictwa odnaleźć można informacje o produktach regionalnych i tradycyjnych, wymiarze składek na ubezpieczenie społeczne rolników, Zintegrowanym Systemie Rolnej Informacji Rynkowej w zakresie rynków: zbóż, mleka, mięsa, kwiatów, owoców, warzyw. Sport i Turystyka, to m.in. rejestr organizatorów turystyki, wykaz obiektów hotelarskich, spis organizatorów szkoleń dla kandydatów na przewodników górskich oraz statystyki dotyczące nadanych uprawnień przewodników górskich. W kategorii Środowisko umieszczono wykaz podmiotów, którym udzielono zezwolenia wstępnego dla instalacji, w których prowadzony jest proces odzysku oraz zgłoszenia i decyzje w zakresie międzynarodowego przemieszczania odpadów.

Dostęp do CRIP możliwy jest w trojaki sposób: bezpośrednio przez stronę internetową (danepubliczne.gov.pl), za pośrednictwem konta w CRIP, które pozwala na personalizowanie zestawień informacyjnych i umożliwia dostęp do historii wyszukiwania użytkownika, oraz poprzez interfejs programistyczny (API), który został udostępniony z myślą o profesjonalistach oraz twórcach aplikacji i usług korzystających z Otwartych Danych Rządowych.

Wykorzystanie Otwartych Danych Rządowych
Dostawcami zasobów do Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej są:
• organy administracji publicznej,
• fundusze celowe,
• Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
• Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
• Narodowy Fundusz Zdrowia,
• państwowe instytucje badawcze,
• państwowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych z wyjątkiem Polskiej Akademii Nauk i jednostek naukowych.

Każdy użytkownik może przeszukać zasoby CRIP wykorzystując wewnętrzne mechanizmy wyszukiwania lub stosując kryterium podmiotu, kategorii lub słów kluczowych. Dane powinny być udostępniane w formatach ułatwiających ich ponowne wykorzystanie, więc wśród plików przeważają te o rozszerzeniach: *.xls, *.html, *.xlsx. Niestety pojawiają się także zestawienia w formacie PDF.

Wiele Otwartych Danych Rządowych już od dawna jest wykorzystywana na szeroką skalę: geodane (np. GPS), lokalizaje WiFi, raporty finansowe, dane patentowe, akty prawne, dane teleadresowe i wiele innych. Użytkownik, na bazie zasobów CRIP, może zbudować innowacyjne produkty i usługi. Twórcy zapewniają dostęp do zasobów za pośrednictwem interfejsu programistycznego (API), co ułatwia wykorzystanie Otwartych Danych Rządowych w autorskich aplikacjach.

Autor: Marcin Karwowski
Źródła:

You may also like